Geschikte vloeren vloerverwarming: R-waarde

Misschien heb je er wel eens over gehoord of begin je er nu veel over te horen omdat je (binnenkort) vloerverwarming in huis hebt. De veel besproken R-WAARDE ofwel RC-WAARDE. Wat betekent dit en waarom is het zo belangrijk bij het kiezen van een geschikte vloer wanneer je vloerverwarming hebt? Om het meteen ingewikkeld te maken, de formule voor de berekening van de weerstand R (in m².K/W) is de warmteweerstand van een materiaal per vierkante meter en per graad temperatuurverschil. Dus anders gezegd: de R-waarde is afhankelijk van de dikte en de thermische geleidbaarheid van een materiaal. De thermische geleidbaarheid – warmtegeleidingscoëfficiënt genoemd – wordt aangegeven met de Griekse letter λ (lambda). De R-waarde wordt altijd per laag per materiaal berekend. Hoe hoger de R-waarde, hoe slechter het materiaal warmte geleidt (dus: hoe beter het isoleert). Ieder voordeel heeft zijn nadeel?

Er zijn meerdere mogelijkheden, de meeste met een letter. Een R met een cijfer, bijvoorbeeld R1 geeft de warmteweerstand van de eerste laag, R2 geeft die van de tweede laag, en zo verder. Dan zijn er ook nog de volgende combinaties:

• Rc: hierin staat de c voor ‘construction’, ofwel de totale laag aan materialen, dus bijvoorbeeld R1 + R2 + R3 enz…
• Rm: hierin staat de m voor ‘material’, ofwel de warmteweerstand van het betreffende materiaal.
• Rd: hierin staat de d voor ‘declared’, ofwel de warmteweerstand van het materiaal zoals de fabrikant dit aangeeft.

Zijn we klaar? Nee hoor. Je hebt ook nog de oppervlakteweerstand, het dunne luchtlaagje dat direct op of tegen een materiaallaag ligt. Het is de overgangslaag naar de omgeving. De Rsi waarde – surface interior – en Rse waarde, surface exterior. Deze zijn vooral belangrijk bij muren om te bepalen hoe goed een muur isoleert, maar ook bij vloeren die zwevend worden gelegd.

Je bent nu op zoek naar de universele Rc-waarde? Helaas, die bestaat niet want deze is namelijk voor elke woning en situatie anders. Hoe komt dit? Je vloerverwarming bestaat uit een buizenstelsel waardoor warm water circuleert. Deze warmte wordt aan de laag erboven doorgegeven. Heeft deze laag een heel lage warmteweerstand dan zal de warmte snel aan de omgeving worden afgegeven. De kamer warmt snel op maar hij koelt ook weer snel af als je de watertemperatuur naar beneden brengt. Heeft de vloer een hogere Rc-waarde dan duurt het langer voor de warmte aan de omgeving wordt afgegeven. Maar de vloer houdt de warmte langer vast en het duurt daarom langer voor de vloer is afgekoeld.

Voor het energieverbruik maakt het niet uit of je een vloer met een lage of een hogere R-waarde hebt. Bij een relatief hoge Rc-waarde zal het langer duren voor een kamer warm is. Maar omdat het water dat door de leiding stroomt daarom ook minder snel afkoelt, zal het vervolgens minder opgewarmd hoeven te worden.
Belangrijk om te weten is wel: bij vloerverwarming is de isolerende laag onder de buizen heel belangrijk! Je wilt immers niet dat de warmte naar beneden gaat!

Is er dan geen maximale Rc-waarde? Jawel. Maar hierbij is het belangrijk om te weten of je vloerverwarming als hoofdverwarming of als bijverwarming gebruikt. De maximaal toegestane Rc-waarde voor hoofdverwarming wordt door de meeste fabrikanten gesteld op 0,14 m²K/W. Voor bijverwarming op 0,18 m²K/W. Is de Rc-waarde toch hoger dan wordt de warmte langzamer afgegeven en warmt je kamer minder snel op. Omdat de warmte in de leidingen blijft zitten hoeft de ketel ook minder op te warmen maar verbruik je in verhouding maar iets meer energie.

Vloerverwarming bij houten vloeren. Hoe zit dat dan? Zoals eerder geschreven is de Rm-waarde afhankelijk van de geleidingscoëfficiënt. Die is voor elk materiaal anders. Voor massief eiken ligt de Rm-waarde hoger dan voor lamelparket of multiplank. Eiken heeft ook een hogere Rm-waarde dan grenen. Dit ligt ook aan de dikte van het materiaal. Vraag deze informatie dus op bij je leverancier! Ga je de vloer op de vloerverwarming verlijmen, dan is de Rc-waarde gelijk aan de Rm-waarde van de vloerdelen. Als je de vloer zwevend legt, komen er nog drie lagen bij!

• R1 is het luchtlaagje tussen de vloerverwarming en de ondervloer (de folie).
• R2 is de ondervloer.
• R3 is het luchtlaagje tussen de ondervloer en de houten vloer.
• R4 is de houten vloer.

Dus in dit voorbeeld: Rc is R1 + R2 + R3 + R4.

Wat kunnen we nu concluderen uit dit verhaal?
Bij het kiezen van een vloer is de weerstandswaarde heel belangrijk. Het kan en mag van hout tot steen, de weerstandswaarde gaat bepalen hoe snel of langzaam de warmte wordt afgegeven aan de ruimtes. Qua energieverbruik zou er uiteindelijk een (klein) verschil kunnen optreden. Wil je zo efficiënt mogelijk genieten van je vloerverwarming en energieverbruik? Dan is het goed om de weerstandswaarde te berekenen en in acht te nemen.